Dlaczego marchewki nie sadzimy koło buraka - sąsiedztwo warzyw

Rośliny ogrodowe mogą tworzyć spójny, współdziałający ze sobą ekosystem. Wspólna uprawa poszczególnych warzyw zgodnie z pewnymi zasadami może znacząco zwiększyć otrzymywany plon, a także pomóc pozbyć się szkodników. Dowiedz się, jakie warzywa warto sadzić obok siebie, a jakich połączeń unikać

Allelopatia to zjawisko, które polega na korzystnym bądź niekorzystnym wpływaniu na siebie roślin różnych gatunków. Gdy rośliny rosnące w naszym ogrodzie mają dobrze dobranych sąsiadów, lepiej rosną, dają większy plon, są bardziej odporne na choroby i zachwaszczenie. I odwrotnie: jeśli nie przemyśleliśmy odpowiednio sąsiedztwa wewnątrz naszego warzywniaka, możemy mieć problem ze wzrostem niektórych gatunków, które zostaną zdominowane przez silniejsze rośliny. Mówiąc o allelopatii warto również wspomnieć o płodozmianie. Raz dobrze dobrany duet roślin nie powinien być sadzony w tym samym miejscu w roku kolejnym.

Uprawą współrzedną nazywamy sposób prowadzenia ogrodu, w którym wykorzystuje się co najmniej dwa różne gatunki roślin, sadząc je naprzemiennie w paru rzędach. Takie działanie gwarantuje wiele korzyści. Przede wszystkim ograniczenie potrzeby interwencji w ogrodzie oraz zmniejszenie liczby chwastów i szkodników atakujących rośliny. Estetycznym „skutkiem ubocznym” uprawy współrzędnej jest atrakcyjny wygląd warzywnych grządek, które zyskują liniową, uporządkowaną strukturę i ciekawy wygląd przez różnorodność kolorów.

Podstawową zasadą uprawy współrzędnej jest sadzenie obok siebie roślin z dwóch różnych grup i rodzin. Czyli na przykład lepiej jest nie sadzić obok siebie pomidora i ziemniaka, ponieważ oba te gatunki należą do psiankowatych.

Kolejną kwestią jest wprowadzenie do ogrodu roślin motylkowatych (czyli np. groszek i bób), ponieważ ich korzenie pozytywnie wpływają na pożądane kultury bakterii w glebie i zwiększają jej zasoby azotu. Mówiąc o korzeniach zaznaczmy, że dobrym sposobem jest łączenie ze sobą warzyw, które mają korzenie na różnej głębokości. Dzięki temu nie rywalizują one ze sobą o składniki odżywcze. Nietrafionym pomysłem jest sadzenie obok siebie roślin, które mają duże wymagania pokarmowe i wodne. Może to doprowadzić do sytuacji, w której rośliny całą swoją siłę witalną spożytkują na rywalizację, a nie wydawanie plonu.

Dobrze jest we wszystkich możliwych miejscach warzywniaka zaplanować stanowisko dla czosnku i aksamitek, ponieważ obie te rośliny pomagają w naturalny sposób odstraszać szkodniki.

Najbardziej popularnym połączeniem dwóch gatunków roślin jest marchew i cebula. Cebula sprawia, że wiele szkodników rezygnuje z atakowania „bezbronnej" marchewki. Ale i cebula korzysta na sąsiedztwie marchewki; ta ostatnia chroni ją przed śmietką cebulanką, często występującym szkodnikiem. Podobne cechy charakterystyczne ma duet marchew-por.

Czosnek oprócz tego że odstrasza mszyce i niektóre gryzonie, ma również właściwości bakteriobójcze i grzybobójcze. Warto je wykorzystać w kontekście truskawek, które mogą mieć skłonność do zapadania na grzybicę powodowaną szarą pleśnią. Czosnek sprawdza się również jako obrońca drzewek owocowych, ponieważ odstrasza nornice (warto to wykorzystać przy liliach i bylinach cebulowych), a drzewa brzoskwiniowe chroni przed kędzierzawością liści.

Nie wszyscy wiedzą, że zgrany kulinarny duet, jakim jest bazylia i pomidory, również doskonale ze sobą współpracuje w ogrodzie warzywnym. Bazylia chroni przed atakami przędziorków, mączlików szklarnianych i mszyc, ale też przyciąga pszczoły, niezbędne do zapylania.

Warzywa kapustne można uchronić przed bielinkiem kapustnikiem sadząc w ich pobliżu dowolny gatunek kopru. Koper dobrze komponuje się również z ogórkiem i to nie tylko w postaci kiszonek. Jeśli chcemy uchronić nasze brokuły przed mrówkami, to posadźmy je w towarzystwie mięty.

Idealnym przykładem współpracy w warzywniaku jest zestawienie kapusty, buraka i selera. Wszystkie te warzywa mają swoje korzenie na różnych głębokościach, a ze względu na wydzielane przez siebie substancje, wzmacniają nawzajem swój wzrost.

Najlepszym towarzystwem dla pomidorów będzie sałata, seler, szpinak, szczaw i pietruszka. Dobrze będzie współpracować także z miętą, szałwią i tymiankiem.

Warto jest również chronić mniszka lekarskiego i nie traktować tej rośliny jako chwast. Pomaga ona ograniczyć ilość szkodników atakujących drzewka owocowe.

Decydując się na założenie warzywniaka, warto co roku poświęcić na pracę koncepcyjną parę chwil. Jeśli mamy już wybrane gatunki warzyw, na jakich zależy nam najbardziej sprawdźmy, z jakimi innymi roślinami one współpracują i spróbujmy rozrysować na kartce optymalne sąsiedztwo. Dzięki temu prostemu zabiegowi możemy znacznie zwiększyć plon i zminimalizować ilość pracy w ogrodzie.